Domweg gelukkig

Soms verrast het leven van alledag me en voel ik me zomaar ineens ‘…domweg gelukkig in de Dapperstraat’. Uiteraard heet een straat in deze stad calle, een straatje pasaje, een plein plaza en een laan avenida. In dit specifieke geval bevond ik me dichtbij huis in één van de mooiste avenidas die Buenos Aires rijk is, de avenida Pedro Goyena. Het verkeer werd wat rustiger, de avond viel onder de stille, statige bomen. Ik was net naar tangoles geweest, op weg naar huis, en besefte me plotseling dat ik de volgende ochtend bij Anatomie een stel koeienhersenen mee zou moeten nemen. Een paar weken later zou het centrale zenuwstelsel op het programma staan en we werden geacht zelf studiemateriaal aan te leveren.

Gelukkig is de Mercado de Progreso altijd tot negen uur ’s avonds geopend. Een oude overdekte markt, waar de verrukkelijkste delicatessen zo verlokkelijk mogelijk uitgestald liggen, en de groenteboeren de appeltjes en de aubergines nog eens extra oppoetsen. Waar het altijd heerlijk naar vers brood ruikt en waar nog echt ambachtelijke slagers - met stevige armen en bebloede schorten - onder de hoge smeedijzeren bogen hun vlees hakken. Eén van de mooiste plekjes in mijn wijk om op zaterdagochtend even rustig rond te slenteren en me door een overdaad aan appetijtelijke geuren en kleuren te laten verleiden. Om wat kostelijke lekkernijen in te slaan en een kopje koffie te drinken in het kleine cafeetje, midden tussen alle bedrijvigheid.

Deze doordeweekse avond toog ik op een speciale missie naar mijn geliefde Mercado. Onderweg gebeurde er iets moois in mijn brein. Plotseling daagde het gelukzalige besef dat dit een avond was die ik me de rest van mijn leven zou blijven herinneren. Dat dit merkwaardige moment voor altijd bij me zou blijven. Als een sprankelend zonnestraaltje van puur goud lichtte het in me op: dat er ooit een dag komt dat ik niet meer hier zal wonen, studeren en dansen, maar terug zal kijken op mijn tijd in Buenos Aires en me zal realiseren hoe buitengewoon bijzonder en waardevol deze periode in mijn leven is.

De slager had een mooi stel hersenen voor me. Op maandagen kreeg hij altijd verse geleverd. Twee flinke knuisten vol koeienkronkels reikte hij me aan. Zorgvuldig vlijden we ze in een tupperwarebakje. Een beetje bizar maar vooral ook vermakelijk om mezelf daar met bakje en bloederige inhoud door de Mercado te zien lopen. Ik hield het voorzichtig voor me alsof de kledderige derrie het kostbaarste kleinood ter wereld was. Het geluk straalde blijkbaar van me af, intuïtief keken alle slagers van hun werk op zodra ik langs liep. Sommigen openden hun mond om iets te zeggen maar er kwam geen geluid uit. Alsof ik in slow motion langs hun stalletjes schreed, misschien zelfs zweefde.

De koeienhersenen gingen een nachtje de koelkast en - de volgende dag - de formol in. Het allesoverheersende geluksgevoel conserveerde ik diezelfde avond nog. Als een fonkelnieuw sieraad schittert het sindsdien, tussen duizenden andere dierbare herinneringen.

"Domweg gelukkig" verscheen in mijn maandelijkse column Mi Buenos Aires Pequeño in het oktobernummer van tango-tijdschrift La Cadena.

Visum verlengen - een "korte" handleiding

Je bent student in Buenos Aires en dient elk jaar je visum te verlengen. Een kwestie van de juiste documenten verzamelen en een stempeltje halen in je paspoort, meer is het eigenlijk niet. Je begint op tijd, 2 maanden voor je visum verloopt en 1 maand voor je colleges beginnen, zo hoop je de bureaucratie voorbij te zijn als je weer aan de slag moet. Volg het stappenplan:

Je belt de faculteit om 2 van je documenten aan te vragen. Het ene bewijst dat je regulier student bent (Certificado de Alumno Regular), het andere laat zien welke examens je het afgelopen jaar gedaan hebt (Certificado Analítico). De Studentenadministratie van je faculteit kan noch via de telefoon, noch via internet dit soort verzoeken afhandelen, en deelt mee dat je ze persoonlijk zult moeten komen aanvragen.

Je stapt op je fiets (ondanks 40 graden en 90% luchtvochtigheid), om niet een uur in de bus gekookt te worden en fietst in een half uurtje naar je faculteit. De rij bij de Studentenadministratie is gelukkig nog niet zo lang. Je vraagt de 2 documenten aan. Eén daarvan moet betaald worden. De kassa is aan de andere kant van het gebouw. Na betaling lever je het betaalbewijs in bij de dames van de Studentenadministratie. Een week later mag je je documenten komen ophalen.

De volgende dag ga je naar het kantoor van de Burgerlijke Stand voor een bewijs van goed gedrag (Certificado de Antecedentes Penales). Vroeg opstaan: om 7 uur in de rij staan om een nummer te bemachtigen, als je later op de ochtend komt zijn de nummers op. Gelukkig is het nog niet al te druk en heet in de metro naar het centrum. Wacht geduldig in de rij tot je nummer afgeroepen wordt. Betaal voor je certificaat. Wacht geduldig in de volgende rij. Kom goed voorbereid met kopietjes van je paspoort en je DNI (Argentijnse identiteitsbewijs). Na het nemen van je vingerafdrukken krijg je een bewijsje. Goed bewaren, 5 werkdagen later mag je je certificado ermee afhalen (Oh ja: niet vergeten blij te zijn dat je Nederlander bent. Inwoners van de USA moeten ook een bewijs van goed gedrag van de FBI overleggen voor elke periode die zij in hun eigen land doorbrengen).

Een week na het bezoek aan je faculteit stap je weer op je fiets, ondanks de aanhoudende hittegolf. Deze keer een lange rij bij de Studentenadministratie, omdat alle eerstejaars zich bij hetzelfde loket moeten inschrijven. Niet boos worden als na een uur wachten blijkt dat je Analítico nog niet aangemaakt is, de dames doen hun best. Het certificaat wordt geprint en getekend. Alleen de vakken van het 1e cuatrimester staan erop, want het systeem is nog niet geactualiseerd met de cijfers van november/december. Je denkt dat het voor Migraciones (de IND) niet zoveel uitmaakt hoeveel vakken erop staan, dus je gaat tevreden naar huis. Al 2 documenten in the pocket!

Niet te vroeg juichen. Die documenten dienen nog wel even gelegaliseerd te worden. Eerst door de universiteit (UBA) en dan door het ministerie van Onderwijs. Van de afgelopen jaren herinner je je dat je om 7 uur in de rij ging staan bij de UBA. Omdat je de website even checkt kom je erachter dat de procedure gewijzigd is. Via internet dien je een datum en tijdstip te reserveren. Je raakt niet in paniek als op het eerste gezicht blijkt dat alle dagen vol zitten tot na de uiterste houdbaarheidsdatum van je visum. Rustig even alle dagen bekijken, dan kom je er achter dat je in je eerste collegeweek nog net een plaatsje kan bemachtigen. Op het tijdstip dat je eigenlijk college hebt, maar goed, je stelt je prioriteiten bij.

Inmiddels zijn er 5 werkdagen verstreken sinds je naar de Burgerlijke Stand ging. Er zaten nog 2 feestdagen tussen vanwege het Carnaval, maar nu je legalisatie moet wachten tot begin maart heb je even geen haast meer. Je gaat met de metro naar het centrum, deze keer mag je na 8 uur komen en je hoeft niet eens in de rij te staan. Niet vergeten even lekker koffie te gaan drinken met medialunas (kleine zoete croissantjes) om te vieren dat je een eerste stap echt afgerond hebt.

Behalve de verlenging van je visum wil je ook graag het adres in je DNI wijzigen. Je woont al meer dan een jaar op je nieuwe adres, dus dat wordt wel eens tijd. Daarvoor heb je uiteraard nog een extra document nodig, dat je bij het politiebureau in je wijk kunt aanvragen. De dag erop moet je dan thuis zijn, want het afleveren van het papiertje op je woonadres is het bewijs dat je daar ook echt woont. Je gaat op een middag bij het politiebureau langs. Het is te druk en je hebt geen tijd om te gaan zitten wachten. Later op de middag loop je er weer heen, het is nog drukker geworden. De volgende ochtend probeer je het weer. Je bent meteen aan de beurt. Je moet 10 pesos betalen, de dienstdoende agent heeft geen wisselgeld voor jouw biljet van 100. Je loopt terug naar huis en leent 10 pesos van je huisgenoot (alternatief: je koopt een pakje kauwgom bij de kiosk op de hoek). Je loopt voor de vierde keer binnen 24 uur naar het politiebureau en betaalt de 10 pesos. De volgende dag komt een agent op de fiets bij je huis langs, juist als jij met je fiets naar je faculteit gaat. Je bent weer een stapje verder!

De dag van legalisatie bij de universiteit is aangebroken, je zorgt dat je in het aangegeven tijdvak op de juiste locatie bent (met de bus deze keer). Je bent al met colleges begonnen inmiddels dus je zorgt dat je wat te lezen/studeren bij je hebt, voor in de rij. Het valt mee, na een half uurtje ben je al aan de beurt. Na betaling krijg je de 2 documenten van je faculteit gestempeld en getekend terug. Nu alleen nog naar het ministerie. Dat zit op loopafstand, maar is spijtig genoeg alleen 's ochtends geopend. Het is vier uur 's middags dus je zult de volgende dag dezelfde reis nog eens moeten afleggen. De volgende dag neem je dezelfde bus. Tijdens de ochtendspits dus je doet er lekker lang over (leesmateriaal niet vergeten!). Bij het ministerie is er maar één wachtende voor je. Die heeft niet zoals jij 2 A4-tjes bij zich, maar ordners vol met papier. De mevrouw aan de balie is druk in gesprek met haar en probeert te begrijpen wat er precies gelegaliseerd moet worden. De andere ambtenaren achter de balie vertonen geen enkele neiging tot klantcontact. Tot de mevrouw met de ordners weg is, dan wordt je toch ineens door één van de andere ambtenaren geholpen. Twee stempels en twee handtekeningen later, sta je weer op straat. Je mag jezelf feliciteren! je hebt alle documenten rond en bent klaar voor de laatste stap: Migraciones.

Je plant de grote dag goed: op tijd naar bed, genoeg geld in huis, alle documenten klaar in origineel en kopie. Je staat om half 6 op en gaat snel de deur uit. Voor 7 uur ben je bij Migraciones en sluit je achteraan in een reeds lange rij. Je weet nog van het afgelopen jaar waar je moet zijn en je hoopt dat de indeling van de gebouwen sindsdien niet gewijzigd is. De rij komt in beweging, bij de deur gekomen krijg je een nummer en neem je plaats. Zodra het de ambtenaren genegen is begint het afroepen van de nummers. Eenmaal aan de beurt haal je al je documenten tevoorschijn. De dame tegenover je bestudeert ze. "Wat heeft u eigenlijk in het 2e cuatrimester gedaan?" vraagt ze, en wijst op je Analítico op een laatste examendatum eind juni. Je legt uit dat de faculteit in februari het systeem nog niet op orde had, dat je vanwege de te volgen legalisatiestappen op tijd begonnen bent met het aanvragen van je documenten. Ze vraagt naar je libreta (universiteitsboekje waarin je je vakken moet laten aftekenen). Je antwoordt dat dat bij één van de vakgroepen ligt, juist vanwege het aftekenen van de examens van november. Ze vindt het jammer maar kan niets voor je doen. Je zult terug moeten komen met een volledige Analítico. Je sputtert nog tegen omdat het niet bepaald je hobby is, en weinig efficiënt, om van de ene naar de andere rij te zwerven, van het kastje naar de muur. Je argumenteert dat het andere certificaat toch ook aantoont dat je een reguliere student bent. Het mag niet baten, de dame is onverbiddelijk. Je bent met te hoge verwachtingen gekomen, je mag terug naar "AF". Bovendien is je visum nog niet verlopen, dus je hebt "alle tijd" om een en ander te regelen en gezellig nog eens langs te komen bij Migraciones.

Je keert onverrichter zake terug naar huis. Als troost ga je even in een leuk cafeetje lekker koffie drinken met medialunas. Je hebt het verdiend!

De volgende dag ga je terug naar de Studentenadministratie. Er staan geen rijen eerstejaarsstudenten meer. De dames kennen je inmiddels en leven met je mee, maar zien in het systeem nog steeds niet al jouw vakken vermeld. Je vraagt ze om een volledige Analítico deze keer. Over een week mag je weer langs komen om het op te halen. Je gaat langs op de afgesproken dag en neemt het document in ontvangst. Het is getekend door dezelfde persoon dus deze keer mag je de legalisatiestappen overslaan. Voor de zekerheid zorg je ook dat je je libreta in je bezit hebt. De eerstvolgende werkdag waarop je geen ochtendcollege hebt, ga je weer voor 7 uur in de rij staan bij Migraciones. Je verwacht deze keer met de felbegeerde stempel in je paspoort huiswaarts te keren. Wederom niet te vroeg juichen, je weet maar nooit over welk detail ze deze keer zullen vallen. Eén enkele gedachte houdt je op de been: volgend jaar nog één keer het hele circus door en dan krijg je van de apparatsjiks van Migraciones een visum voor onbepaalde tijd. De hemel zij geprezen.

2012

Mijn decembermaand in Nederland, gevat in eerste indrukken en ervaringen:

- Thuiskomen bij mijn familie is elke keer weer een feest
- Sinterklaas vieren blijft ouderwets gezellig
- Wat is het stil 's avonds op straat
- Kwakkelen deze winter: veel grijze wolken, regen, hagel en natte sneeuw
- Daar word je wekenlang verkouden van :(
- Speculaas, pepernoten en chocoladeletters zijn verslavend
- Salsa dansen en hardlopen ook
- Als je een nieuwe Nederlander ontmoet krijg je een hand en nooit een zoen zoals in Argentinië
- Als je oude bekenden en vrienden ontmoet is het meteen weer gezellig als vanouds :)
- Aan Amsterdam heb ik mijn hart verpand
- Fietsen langs de Amsterdamse grachten is één van mijn favoriete bezigheden
- Het OV is overal GPS gestuurd, in de bus wordt vermeld welke treinen er gaan vertrekken als je bijna bij het station bent
- Strippenkaarten zijn uit de mode
- Prosecco nog steeds niet
- Een goeie fles Griekse dessertwijn kun je best 12 jaar lang in je wijnrek en dat van je ouders laten slingeren
- Het is "crisis" maar er wordt nog steeds voor vele miljoenen (67!!) aan vuurwerk de lucht in geknald
- Serious Request/Het Glazen Huis van de DJ's van 3FM haalt een daarmee vergeleken "schamele" 8,6 miljoen bij elkaar
- Iedereen heeft een iPhone of ander smart of android apparaat (ik heb het erop gewaagd en een gewone telefoon meegenomen maar eigenlijk kun je je er niet meer met goed fatsoen mee vertonen)
- Iedereen kijkt continu op dat i/smart/android apparaat - ik FB/tweet/mail dus ik besta
- Ik blijf me afvragen of ik juist meer of minder moet FB-en/tweeten/mailen dit jaar
- Goed voornemen: ook in 2012 de sterren van de hemel blijven koken
- Met de kliekjes van een culinair Oud&Nieuw diner kun je heel goed je ouders een prachtig Nieuwjaars-verrassingsmenu voorzetten :)
- Zelfs op Nieuwjaarsdag kijkt heel Nederland naar Boer Zoekt Vrouw

Tot zover de eerste helft van mijn vakantie. Nederland voelde vertrouwd maar het was toch ook weer even wennen. Nu ik weer helemaal geacclimatiseerd ben, hoop ik dat de rest van de vakantie weer veel moois en net zoveel gezelligheid in petto heeft. Daarna terug naar Buenos Aires voor het nieuwe studiejaar. Ongelofelijk eigenlijk dat ik na 2 jaar zowaar al op één derde van mijn studie beland ben. Nog eens twee van deze periodes en dan (als alles planningsgewijs zo strak blijft lopen) zou ik al klaar kunnen zijn? Hoeveel heb ik nog wel niet te leren in die tijd? Maar laat ik vooral niet 4 jaar op de zaken vooruit lopen. Eerst van 2012 maar weer eens een mooi jaartje zien te maken!!

Iedereen een gezond en gelukkig 2012 - volg je hart en maak je dromen waar!

Tiempos Modernos

Tiempos Modernos

Sinopsis: Tiempos modernos es un largometraje de 1936 dirigido, escrito y protagonizado por el célebre actor Charles Chaplin. La película constituye un retrato de las condiciones desesperadas de empleo que la clase obrera tuvo que soportar en la época de la Gran depresión, condiciones promovidas, en la visión dada por la película, por la eficiencia de la industrialización y la producción en cadena. En la película también intervienen Paulette Goddard, Henry Bergman, Stanley Sandford y Chester Conklin.

Análisis: Para analizar la película, tomé unas palabras claves las frases que me parecieron las más ilustrativas del texto de Marx (MARX, Karl, La acumulación originaria, capítulo 24 de El Capital, México, FCE), nombrando con cada una las escenas de la película en las cuales encontramos ejemplos de sus conceptos.


Explotación
“Pero, si enfocamos el otro aspecto, vemos que estos trabajadores recién emancipados sólo pueden convertirse en vendedores de si mismos, una vez que se ven despojados de todos sus medios de producción y de todas las garantías de vida que las viejas instituciones feudales les aseguraban. El recuerdo de esta cruzada de expropiación ha quedado inscrito en los anales de la historia con trazos indelebles de sangre y fuego.

…… El proceso de donde salieron el obrero asalariado y el capitalista, tuvo como punto de partida la esclavización del obrero. En las etapas sucesivas, esta esclavización no hizo más que cambiar de forma: la explotación feudal se convirtió en explotación capitalista.”

La representación que Tiempos Modernos da del obrero es la de una pieza más en el engranaje de la maquinaria industrial En las primeras escenas se vea que los individuos están esclavos del ritmo de las maquinas, las cuales dictan los horarios de su vida. Debido a la presión y el alto grado de industrialización, la mayoría de los obreros parecen perder su personalidad y se convierten, metafóricamente, en maquinas. Esto es simbolizado también por el rebaño de ovejas al principio, que está comparado a un conjunto de hombres que salen de un subterráneo con dirección a sus trabajos en las fábricas. Entrando en la fábrica, marcan la hora de ingreso. Todo el tiempo está calculado, no se permite la holgazanería. Es como seguimos siempre las otras ovejas, sin pensar, y Chaplin está criticando que aceptamos estar parte de la maquinaría como animales tontos. Los compañeros de Charlot (el personaje de Chaplin) por ejemplo se enojan cuando el se está volviendo loco y no está participando no más, quieren que funciona la maquina como siempre debe. Charlot desaparece literalmente en la maquinaría, un imagen muy fuerte que está representando la fábrica como un gran monstruo, tragando y aplastando obreros.

La explotación siempre conoce niveles más sofisticadas de la perfección, que nos muestra la situación en la cual unos vendedores ofrecen, al dueño de la empresa, una máquina que permitirá que los obreros coman mientras trabajan. Esto implica un mayor control del tiempo para sumar aún más capital. El obrero ni puede ser dueño de su propio almuerzo. Con la maquina de almorzar el director se apropia hasta una de las últimas acciones libres/independientes de sus trabajadores.


Alienación
“Han de enfrentarse y entrar en contacto dos clases muy diversas de poseedores de mercancías; de un parte, los propietarios de dinero, medios de producción y artículos de consumo, deseosos de valorizar la suma de valor de su propiedad mediante la compra de fuerza ajena de trabajo; de otra parte, los obreros libres, vendedores de su propia fuerza de trabajo y, por tanto, de su trabajo. ……… Con esta polarización del mercado de mercancías, se dan las dos condiciones fundamentales de la producción capitalista. El régimen del capital presupone el divorcio entre los obreros y la propiedad sobre las condiciones de realización de su trabajo…. La producción capitalista no solo mantiene este divorcio, sino que lo reproduce y acentúa en una escala cada vez mayor.”

Las tareas en la fábrica son mecánicas y cada quien tiene una función específica. La cinta transportadora sigue funcionando produciendo en serie a un ritmo constante y monótono. Una sola falla desencadena el malogro de toda la demás producción. El trabajo consiste en atornillar y martillear. Ni un momento en la película vemos qué producto exactamente están produciendo, como no importa el producto final. El trabajo es muy mecánico, repetitivo, Charlot sigue con el mismo movimiento de atornillar también durante los recreos. Se vuelve loco, al final quiere atornillar hasta las botones de la ropa de las mujeres, y termina en el hospital psiquiátrico. El trabajo además es muy individualista, los compañeros del trabajo comparten el espacio físico pero no hay tiempo ni manera de socializar, se pelean y odian entre si. Por el escasez de trabajo en esa época, los obreros se convierten en sus propios rivales, porque tienen que competir por el mismo trabajo. Esto vemos en cuando Charlot lee en el diario que hay trabajo y corre a la fábrica para justamente entrar de último.


Lucha de clases
“Es cierto que la leyenda del pecado original teológico nos dice que el hombre fue condenado a ganar el pan con el sudor de su frente, pero la historia del pecado original económico nos revela por qué hay gente que no necesita sudar para comer.”

“Así se explica que mientras los primeros (una minoría trabajadora, inteligente y sobre todo ahorrativa) acumulaban riqueza, los segundos (un tropel de descamisados, haraganes, que derrochaban cuanto tenían y aún más) acabaron por no tener ya nada que vender más que su pelleja. De este pecado original arranca la pobreza de la gran mayoría.”

El director de la fábrica, ejemplo clásico del capitalista, está en su oficina, tomando su medicina, sus pastillas, jugando rompecabezas, viéndolo todo a través de una pantalla y dando sus órdenes, mientras que Charlot ni puede fumar un cigarrillo tranquilamente. Ir al baño lo hace además en su propio tiempo, usa su tarjeta de registración de tiempo para tomar unos minutos privados.

Vemos la burguesía, siempre buen vestido, caminando y paseando por las calles, comprando artículos de lujo en almacenas grandes y abundantes en todo (hasta los tragos en barriles). Charlot y la chica solamente pueden soñar de ese tipo de vida, en la escena de la casa linda por ejemplo, y cuando está trabajando de vigilante de noche en el almacén. Suenan que hay árboles de fruta y una vaca para la leche en su casa, y un bife de lomo gigante para comer. Tira la fruta por la ventana sin comerla completamente, todo está mostrando abundancia. Pero en la realidad, la casa donde viven es muy lejos de ser lujoso, y con la gente de la burguesía no hay ningún contacto. La esposa del pastor, visitando a la cárcel, no habla ni una palabra con Charlot, y la mujer en la calle denuncia muy prolijamente a la chica al momento de robar el pan.


Leyes y rol del estado
“Véase pues, como después de ser violentamente expropiados y expulsados de sus tierras y convertidos en vagabundos, se encajaba a los antiguos campesinos mediante leyes grotescamente terroristas, a fuerza de palos, de marcas de fuego y de tormentos, en la disciplina que exigía el sistema de trabajo asalariado.”

Es impresionante el número de veces que aparezca la policía en la película, como representante del aparato represivo del estado. La chica queda buscada por vagancia, y justamente cuando encontró trabajo en el restaurante y las cosas parecen mejorar, aparecen los empleados de vigilancia de juveniles para su arresto. Uno no se puede vagar y disfrutar una vida libre en la sociedad capitalista. Cuando Charlot y la chica se sientan en el pasto, hablando del futuro y imaginando su casita linda, casi inmediatamente viene otro agente de policía. Otro símbolo del estado está la cárcel, Charlot queda encarcelado en varias oportunidades. Hasta que busca ser encarcelado, porque se sienta cómodo y protegido.


Conclusión
El personaje de la película está pasando de un lugar de encierro y vigilancia a otro, es decir, de la fábrica, al hospital, ó de la fábrica a la cárcel y viceversa. Es como una metáfora de la “libertad” en la cual vivimos en los tiempos modernos de nuestra época. Encuentra una mayor hostilidad en el ámbito del trabajo que en la cárcel, donde está muy cómoda. Allá encuentra tal vez una seguridad perdida. Eso quizás es el más grande “crimen” del capitalismo: que robó a los humanos de “todas las garantías de vida que las viejas instituciones feudales les aseguraban”, remplazándolas con una inseguridad sin límites, y una lucha continúa de sobrevivencia. Un ser humano necesita alimentarse, alojarse, vestirse etcétera, y si se reproduce, necesito asegurar lo mismo para su descendencia. Por lo tanto se ve siempre obligado de vender su trabajo para conseguir un salario, de seguir siendo parte del gran circo, de la maquinaría engrasada que constituye nuestra sociedad y su modo de producción, porque es su única manera de obtener seguridad, o sea poca y además falso, y sentirse tranquilo y feliz.

Hulde

Het haalde net de voorpagina niet, maar het was toch nieuws afgelopen 17 mei: Máxima werd veertig. In Puerto Madero heeft iemand in 2004 met zeer vooruitziende blik het pleintje voor de Nederlandse ambassade alvast Plaza Reina de Holanda genoemd. Dat scheelt weer een setje naambordjes bij de toekomstige troonwisseling als Máxima zichzelf koningin mag gaan noemen. De reacties op beide koninklijke nieuwtjes waren gemengd. Er werden op de website van La Nación zelfs reacties verwijderd door de moderators. Dus u begrijpt: de emoties liepen hoog op.

We zijn met z’n allen alweer tien jaar dol op onze Argentijnse prinses. In al die tijd schijnt ze slechts één keer een kleine misstap begaan te hebben, met haar opmerking over het ontbreken van dé Nederlandse identiteit. Hoe zit het eigenlijk met de Argentijnse identiteit? Wij Nederlanders lopen niet allemaal op klompen en goh, niet elke Argentijn danst tango. Een algemeen sluimerend - en vaak stoer overschreeuwd - gebrek aan eigenwaarde doet eerder aan een Argentijnse identiteitscrisis denken. Wie wil er nou in godsnaam hier komen wonen? Ik moet óf waanzinnig verliefd zijn op een goddelijke Argentijn, óf gewoonweg gestoord. Want in Europa is het leven rozengeur en maneschijn, zijn de straten met iPhones geplaveid en regent het elke woensdag geld...

Ander voorbeeld. Onlangs bereikte mij een mooi glimmende folder van mijn ziektekostenverzekering. Met de nutteloze boodschap dat het herfst werd - dat wist ik al. Van alle bladzijden met goedbedoelde gezondheidstips lachten mij blonde kinderen toe. Blond! Blonder dan Noord-Hollandse-kindertjesblond. Het deed een beetje pijn. En niet alleen aan mijn ogen. Want in Argentinië is het gros van de kinderen verre van blond. Waarschijnlijk was het niet de bedoeling het nationale minderwaardigheidscomplex zo overduidelijk te etaleren, maar de gewenste exclusieve uitstraling kwam over als de ultieme illustratie van de hunkering naar een onbereikbaar ideaal. En een impliciete erkenning van de verzekeringsmaatschappij in kwestie, dat het gemiddelde Argentijnse kind niet tot de bevoorrechte clientèle van deze chique ziektekostenpolis behoort. Want zo’n verzekeringsmaatschappij weet donders goed dat het voor een groot gedeelte van de kinderen in dit land al heel bijzonder is als ze überhaupt ingeënt zijn. Naar school gaan. Een écht dak boven hun hoofd hebben. Hun bed niet met tig broertjes en zusjes hoeven te delen. En thuis één keer per dag een volledige maaltijd voorgeschoteld krijgen. Laat staan dat papa en mama zich zo’n peperdure ziektekostenpremie kunnen veroorloven.

’s Lands eigen drama queen - ze laat nogal eens een traantje tijdens haar gloedvolle speeches - Cristina Fernández de Kirchner heeft in 2009 de Asignacion Universal por Hijo in het leven geroepen. Een soort kinderbijslag voor wie geen werk heeft, of minder dan het minimumloon verdient. De oppositie sprak er schande van: hoe durfde de presidente zo openlijk zieltjes te winnen voor de volgende verkiezingen met een ‘universele’ subsidie die uiteindelijk niet voor iedereen bleek te zijn? Maar de wet sorteert effect. Deze nieuwe subsidie heeft in de armste provincies de scholen weer gevuld. Uitkering vindt namelijk pas plaats als een kind daadwerkelijk naar school gaat en zijn inentingen heeft gehad. En dat is pas echt koninklijk nieuws. Blond of bevoorrecht zal niemand er van worden, maar Argentinië, haar zelfvertrouwen en haar identiteit zullen er wel bij varen. Driewerf hoera!


"Hulde" verscheen eerder in het zomernummer van tangotijdschrift La Cadena.

Schoon toeval

Hoe doet ú dat eigenlijk, een nieuwe danspartner zoeken? Ik zit namelijk zonder op het moment. Dansmaatje Miguel is terug naar zijn wederhelft in Spanje. Weg stok achter de deur voor de doordeweekse tangoles, weg drijfveer voor het bezoeken van de meest stijlvolle milonga’s in alle uithoeken van deze immense stad. Over het algemeen beweeg ik me graag onafhankelijk in het leven, maar wat de tango betreft kan ik letterlijk en figuurlijk wel wat leiding gebruiken.

Nou is de gemiddelde Argentijnse mannelijke milonga-ganger klein, oud, dik en lelijk. Die laatste drie zijn geen punt. Als de man maar dansen kan. Ik zag eens de tango beschreven als the ultimate revenge of ugly men. Lelijk of niet, de beste danser is de hoogste aap op de rots en mag de mooiste dames in zijn armen meevoeren. Lengte is echter essentieel. Een kop kleiner kan niet.

Met Miguel had ik het aardig getroffen. Langer dan ik, slank en knap. In zijn jonge jaren absoluut een hartenbreker geweest. Zijn grijze haren leken me een goed tegenwicht voor mijn dagelijkse onderdompeling in de 18-jarigenballenbak van de universiteit. En zo vol jeugdige overmoed nog! Het had best wat kunnen worden tussen ons, als hij niet getrouwd was geweest… vond Miguel. Ik vond vrienden zijn mooi genoeg. Evengoed leken we af en toe net een getrouwd stel, al kibbelend op de dansvloer. Omdat hij iets meer danservaring had en nog wat fanatieker is op tangogebied dan ik, liet ik me graag door hem op sleeptouw nemen. En hij kon ook nog eens heerlijk koken! Zo vind je ze niet zomaar.

Op internet zie ik dat je in Nederland gewoon een zoekertje plaatst. Kwestie van een paar gegevens invullen, één druk op de knop en voor je het weet heb je iemand van de juiste lengte, leeftijd en danservaring. Het rubriekje “danspartner gezocht” heb ik op de digitale marktplaatsen van Argentinië echter nog niet kunnen ontdekken. Aanbiedingen van dansleraren genoeg, maar een huis-tuin-en-keuken-danspartner via internet is wellicht een virtuele brug te ver. Het is ook vooral een kwestie van veel dansen om een nieuwe, goed passende partner te scoren, the proof of the pudding is in the eating nietwaar? Je moet de energie kunnen voelen, de beweging kunnen begrijpen, om te weten of iemand hét is.

Bovendien doe ik niet aan internetdaten, met welk doel dan ook. Noem het ouderwets, naïef of gewoonweg dom, maar ik geloof in toevallige ontmoetingen. Toeval is bijzonder, toeval relateren we in ons onderbewustzijn aan ons gevoel voor schoonheid. Hoe meer toevalligheden tot een ontmoeting leiden, hoe waardevoller de persoon voor ons is. Wie kent niet het gevoel van euforie door de volslagen verrassing van een klik met een onbekende danspartner, de overweldigende sensatie van het dansen met een lichaam dat je niet kent maar dat toch jouw lichaam volledig lijkt te begrijpen…. Onbeschrijflijk.

Spontane ontmoetingen dus. Voor alle potentiële partners, of het nu voor de dansvloer is, of voor een heel leven. Wat dat eerste betreft: er schijnt een tangoles dicht bij huis te zijn (wat de kans op daadwerkelijk gaan omgekeerd evenredig vergroot). Dansen dus, en de rest aan het schone toeval overlaten.


"Schoon toeval" verscheen in het meinummer van La Cadena, het Nederlandse tango-tijdschrift.

Beter dan Viagra

Slecht nieuws voor de carnivoren onder u: het Argentijnse vlees raakt op. Of beter gezegd: het aantal veehouders is dalende. De Argentijnse vleessector zit in een diepe crisis. De laatste jaren zijn veel veeboeren uit economische overwegingen overgestapt op de teelt van maïs en soja. De vraag naar vlees, nationaal en internationaal, blijft echter hoog. Het vlees wordt dus steeds duurder: afgelopen jaar een verhoging van maar liefst 93 procent. Dit is ook aan de inflatie te wijten: andere producten stegen ook in prijs. (Ter vergelijking: kip met 49 procent, rijst met 43 procent en kaas met 41 procent.) De president beschuldigde de boeren ervan bewust vlees achter te houden om de prijzen op te drijven. In werkelijkheid slachtten zij echter zoveel koeien dat de veestapel met 20 procent is gekrompen. De veeboeren, die zich ten onrechte beschuldigd voelden van zakkenvullerij, gingen staken of nog meer soja verbouwen. Argentinië is op de wereldranglijst van vleesexporterende landen al afgezakt naar de tiende plek. De prognoses liegen er niet om: men verwacht een tekort tot minstens 2014, het zal drie tot vijf jaar kosten de veestapel weer op te bouwen. Mits de regering deze keer wel de juiste maatregelen weet te treffen.

Lastig, want het boterde toch al niet tussen het Casa Rosada en de veehouders, de grootgrondbezitters die over het algemeen van een wat conservatiever politiek stempel zijn. De landbouwsector is van oudsher gewend het voor het zeggen te hebben in dit land en de Kirchners, (voorheen Nestor* en nu Cristina), met hun presidentiële, averechtse ingrepen en ogenschijnlijke gebrek aan waardering voor de motor van de Argentijnse economie, zijn op de pampa’s verre van geliefd. Deze week werd de jaarlijkse landbouwbeurs ExpoAgro 2011 geopend. In de verschillende openingsspeeches vlogen de gebruikelijke beschuldigingen over en weer, de kranten staan er vol van. Met het oog op de aankomende presidentsverkiezingen in augustus, is de beurs momenteel het episch centrum van de verkiezingsstrijd.

In een poging het leed wat te verzachten en de Argentijnen te verleiden van hun sappige steak over te stappen op een -minstens zo sappig maar goedkoper- karbonaadje, ging Cristina begin vorig jaar tijdens een interview zelfs zover om uitspraken te doen over haar persoonlijke seksleven. Varkensvlees zou beter zijn dan Viagra. ‘Nestor vermoordt me als ik dit vertel’ begon ze, ‘maar vorig weekend in Patagonië hebben we een varkentje aan het spit gegeten en ‘alles’ ging daarna heel goed’. Presidentiële openhartigheid, achteraf ontmaskerd als ordinaire marketingstunt, waar de binnen- en buitenlandse pers van smulde.

Grappig dat met dezelfde leus aangaande de vleselijke lusten (mejor que la Viagra!) reclame gemaakt wordt voor vegetarisme. De vleesminnende Argentijn zal zich daartoe niet zo gauw laten bekeren, al zullen de hoge prijzen de vleesconsumptie ongetwijfeld terugbrengen, volgens verwachting van 75 kilo naar 60 kilo per persoon per jaar. Het zou de volksgezondheid zeker niet schaden, een onsje minder op de zondagse asado (barbecue), als de parilla flink wordt opgestookt om met vrienden of familie een paar kilo koe weg te werken. En ook de gastronomische diversiteit niet, als men leert genieten van een gezond alternatief in de organisch/biodynamisch/vegetarisch georiënteerde eettentjes die in hip Palermo de grond uitschieten. Zelfs de dynamiek op de dansvloer zou er wel bij varen. En zeg nou zelf, dat geeft meer positieve energie dan welk blauw pilletje dan ook.




Beter dan Viagra verscheen in het aprilnummer van tangotijdschrift La Cadena.

* Nestor Kirchner overleed op 27 oktober 2010. Hij zou wederom presidentskandidaat geworden zijn bij de verkiezingen die 14 augustus as. gaan beginnen. Zijn weduwe Cristina heeft zich onlangs opnieuw verkiesbaar gesteld.